ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΓΑΜΟΥ ΣΤΟ ''ΤΥΧΕΡΟ ΕΒΡΟΥ''.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΓΑΜΟΥ ΣΤΟ ''ΤΥΧΕΡΟ ΕΒΡΟΥ''.
--------------------------------------------------------------------------------------
Ο γάμος τα παλια χρονια ήταν γεγονός που απασχολούσε όχι μόνο τη μητρική οικογένεια, τους συγγενείς, τους φίλους, την εκκλησία, αλλά και ολόκληρο το χωριό. Με τελετουργίες συμβολικές, που κρύβουν πανάρχαιες δοξασίες, όλοι στήριζαν το ξεκίνημα της νέας οικογένειας. Τα παλιά χρόνια και σχεδόν μέχρι τον Β' παγκόσμιο πόλεμο -οι πόλεμοι είναι και αιτίες και αποτέλεσμα κοινωνικών αλλαγών- ο γάμος γινόταν με συνοικέσιο, εκτός από τις περιπτώσεις που είχε γίνει εκούσια ή ακούσια απαγωγή της νύφης.  

ΓΛΕΝΤΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΠΡΟΥ

------------------------------------------------------------------
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ''ΜΠΑΜΠΑΧΑΚΑ'' [μπαμπας και χακ=δικιο]  το λεγομενο και ΚΑΠΑΡΟ=ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥ ΜΠΑΜΠΑ-ΠΕΘΕΡΟΥ
Η περιπτωση αυτη ανηκει στη μακρα παραδοση της εξαγορας της ΝΥΦΗΣ.
Το ΜΠΑΜΠΑΧΑΚΑ ηταν μια πολιτισμικη συνηθεια,που συνεδεε στερεα τους Αρβανιτοφωνους με το Θρακιωτικο πολιτισμικο συστημα.Το εθιμο αυτο ειναι η αλλη πλευρα της προικας.Η διαφορα βρισκεται στο οτι το κεντρο βαρους μεταφερεται με το ΜΠΑΜΠΑΧΑΚΑ στην οικογενεια προελευσης-του ΠΑΤΕΡΑ της-και οχι στην καινουργια οπου προκειται να ενταχθει,του ΠΕΘΕΡΟΥ της.
ΜΠΑΜΠΑΧΑΚΙ σημαινει το δικιο του μπαμπα,το δικαιωμα του πατερα να αποζημιωθει αφενος μεν για τα οσα εκανε να αναθρεψει τη νυφη και αφετερου γιατι με το γαμο της θα στερουνταν χρησιμα εργατικα χερια για τις γεωργοκτηνοτροφικες δραστηριοτητες.  

---------------------------------------------------------------------------------------------
ΤΟ 'ΣΗΜΑΔΙ' ΤΟΥ ΑΡΡΑΒΩΝΑ

Το προξενιό το ξεκινούσε κάποιος συγγενής ή φίλος αλλά οι "συμφωνίες" γίνονταν από τους γονείς. Στην εκλογή της νύφης ή του γαμπρού βασικό ρόλο έπαιζε το καλό σόι, η περιουσία και η υγεία. Το κορίτσι έπρεπε να είναι πρώτ' απ' όλα ηθικό και να μην έχει "ακουστεί". Το ιδανικό της εποχής; Μελαχρινή, γαϊτανοφρύδα, δυνατή και παχουλή! Κι όλα αυτά για ν' αντέχει σης σκληρές αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες και να γεννά πολλά και γερά παιδιά. Το "παιδί" (ο γαμπρός) (παιδί ήταν μόνο γιος, "έχω δυο παιδιά κι ένα κορίτσι"' έλεγαν) το παιδί λοιπόν αρκούσε να ήταν γερό κι εργατικό.  

Φωτογραφια του 1930 απο αριστερα επανω} οι νυφες> Καζακη Σουλτανα (εκ προβατωνος) - Καζακη Βιργινια (εκ τυχερου) - Καζακη Μαρια (εκ βρυσουλας) και κατω η ΠΕΘΕΡΑ γιαγια Σουλτανα Καζακη συζυγος Καζακη Δημητριου [Κοτσκα Δημητριου]

Όταν είχαν συμφωνηθεί όλα, προίκα και προικιά, "πίνανε κρασί" και αναγγέλανε τον αρραβώνα με τουφεκιές. Η ερώτηση "κου ρα ντουφέκι" ,πού έπεσε το ντουφέκι; ήταν στα χείλη όλων. Όταν μαθευόταν "που" έσπευδαν για τα καλορίζικα και το κέρασμα. Την ίδια μέρα γινόταν η συνάντηση της νύφης με το γαμπρό.
Ήταν ο ανεπίσημος αρραβώνας. Ο επίσημος ακολουθούσε λίγες μέρες αργότερα.Ο λογος επικυρωνοταν με ΣΗΜΑΔΙ απο τη μερια της μητερας της νυφης.Οι πεθερες στελνανε ενα σεμεν κεντημενο η πετσετα.Η οικογενεια της νυφης παρεδιδε στην αντιπροσωπεια του γαμπρου ενα δισκο με μια πετσετα,ενα σεςμεν και πανω του ενα φλουρι με μια κοκκινη κορδελα.Αυτος ο δισκος ηταν το ΣΗΜΑΔΙ,η αποδειξη δηλαδη της αποδοχης απο την οικογενεια της νυφης της προτασης γαμου.
--------------------------------------------------------------------------
Ανταλλάσσανε δώρα και “περνούσαν δαχτυλίδια". Το γλέντι του αρραβώνα, φαΐ, κρασί και χορός γινόταν πάντα στο σπίτι της νύφης. Τα πολύ παλιά χρόνια, όπως μαρτυρούσαν οι γιαγιάδες μας, οι σχέσεις των δύο μνηστευμένων δεν είχαν καμιά οικειότητα.
Οι συναντήσεις τους γίνονταν πάντα παρουσία οικείων και στις εξόδους τους σε γιορτές και πανηγύρια ακολουθούσε το συγγενολόι. Πολύ αργότερα στο πρόσφατο παρελθόν οι μελλόνυμφοι μπορούσαν να γνωριστούν καλύτερα. Η διάρκεια του αρραβώνα εξαρτιόταν από τον χρόνο που απαιτούσαν οι προετοιμασίες των προικιών μα και της προίκας. Προικοσύμφωνα δεν υπογράφανε στο ΤΥΧΕΡΟ. Ο "λόγος" ήταν συμβόλαιο και κανένας δεν τον παρέβαινε γιατί οι συνέπειες ήταν βαρύτατες. Διάλυση του αρραβώνα σήμαινε προσβολή για την οικογένεια της κόρης και οι πιθανότητες αποκατάστασής της ελάχιστες.
Η ημερομηνία του γάμου οριζόταν από τις δύο οικογένειες. Μια εβδομάδα πριν την ημέρα του γάμου άρχιζε η διαδικασία που ακολουθούσε ένα αυστηρό τυπικό, διαμορφωμένο στη διάρκεια αιώνων κι επηρεασμένο από πανάρχαια έθιμα, προλήψεις και δεισιδαιμονίες. Πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο ΚΟΥΜΠΑΡΟΣ, που ήταν συνήθως ο νονός του γαμπρού, ακολουθούσε ο ΒΛΑΜΗΣ, συνομήλικος κι αδελφοποιητός του γαμπρού που του παραστεκότανε καθ' όλη την εβδομάδα, (βλάμης = βλα (αρβανίτικα)= αδελφός).
Οι όρκοι ιεροί και απαραβίαστοι.
------------------------------------------------------------------------------------
1]Τη Δευτέρα ο γαμπρός με το βλάμη πήγαιναν στο μύλο το σιτάρι και με το αλεύρι ζύμωναν τις "πί(έ)τες" και τα ψωμιά του γάμου. Στη συνέχεια πήγαιναν για ξύλα με τα οποία ψήνανε τα ψωμιά, τις πί(έ)τες και τα φαγητά. Οι φωτιές ανάβανε μόνο μ' αυτά τα ξύλα. Συμβολίζανε τη νέα "οικογενειακή εστία" και δείχνανε οτι ο νέος ήταν πλέον ικανός μόνος του να τροφοδοτεί την εστία του. Την ίδια μέρα στο σπίτι της νύφης ξεκινούσε το πλύσιμο, το σιδέρωμα των προικιών.  

Η ΜΠΟΥΓΑΤΣΙΑ του γάμου. 

2]Την Τριτη ψήνανε τα στραγάλια που μαζί με σταφίδες θα μοιράζανε στους καλεσμένους αλλά και σ' αυτούς που κάνανε "σεργιάνι" (στους θεατές).
-------------------------------------------------------------------------------
3]Την Τετάρτη πιάνανε τα προζύμια για τις πί(έ)τες ή κουλιάτσες (κουλούρες). Αυτές ψήνονταν σε ταψί Τις ζύμωναν και τις κεντούσαν γυναίκες πρωτοστεφάνωτες.
Όσο το ζυμάρι ήταν ακόμα μαλακό σχημάτιζαν με τα κεντηστάρια ανάγλυφα σχήματα συμβολικά περιστέρια, το δέντρο της ζωής και άλλα. Μετά το ψήσιμο τις άλειφαν με μέλι, τις πασπάλιζαν με σουσάμι και τις στόλιζαν με λουλούδια.
Η πί(έ)τα μαζί με το βασιλικό και το κρασί ήταν απαραίτητα στο κάλεσμα του κουμπάρου, της νύφης και των πεθερικών ενώ γιο. τους άλλους συγγενείς και φίλους αρκουσε ένα κλωνί βασιλικός και το κρασί. Τρεις πί(έ)τες τις πήγαιναν στην εκκλησιά για τη στέψη,η κι από εκεί έπαιρνε ο ιερέας τον άρτο για τη θεία Κοινωνία.
----------------------------------------
4]Το κάλεσμα του κουμπάρου έκανε ο γαμπρός την Πέμπτη, ενώ τρεις από τους στενότερους συγγενείς, αδέλφια ή πρωτοθείοι πήγαιναν στο σπίτι της νύφης κι έδιναν το επίσημο κάλεσμα για την Κυριακή. Οι γονείς της κι η ίδια τους πρόσφεραν δώρα. Ακολουθούσε το κάλεσμα συγγενών και φίλων κι από τις δυο πλευρές. Την ίδια μέρα στο σπίτι της νύφης στηνόταν τα προικιά. Μαζεύονταν οι φίλες και οι νέες του χωριού, ποτέ χήρες ή πενθοφορούσες, και με τραγούδια τακτοποιούσαν τα κεντητά σεντόνια και τις υφαντές κουβέρτες, "εξωμίταρα, κουφωτά, καθιστά", έτσι που να φαίνεται η ομορφιά τους ενώ στην κασέλα (σεντούκι) έμπαιναν τα λεπτοδουλεμένα εργόχειρα και τα "πουκάμισα" (εσώρουχα). Ρένανε τα προικια και τις κασέλες με άνθη και ρύζι και κάθε επισκέπτης που θα ερχόταν να θαυμάσει τα προικιά καρφίτσωνε ενα χαρτονόμισμα ή έριχναν ασημένια στην κασέλα.
---------------------------------
Ο γαμος αρχιζε απο την Παρασκευη με την παρασκευη της ΜΠΟΥΓΑΤΣΙΑΣ ως στοιχειο των γαμηλιων τελετουργιων για να υπηρετησει τις αναγκες του Κ-ΝΑ.
Το Σαββατο η ΜΠΟΥΓΑΤΣΑ μεταφερεται στο σπιτι της νυφης απο τον ΚΟΥΜΠΑΡΟ και ομιλο κοριτσιων για να πλαισιωσει το εθιμο του Κ-ΝΑ,το βαψιμο των νυχιων απο την νυφη.Την ΜΠΟΥΓΑΤΣΙΑ την εσπαζαν στο κεφαλι του ΚΟΥΜΠΑΡΟΥ για να φανει ο βασικος παραγοντας του στη γαμηλια τελετουργια.
Το βαψιμο συνοδευοταν απο τραγουδι,του οποιου το κυριο γνωρισμα ειναι ο πενθιμος χαρακτηρας του,οπως και στα σημαδια.Τραγουδουσαν για την νυφη στα Αρβανιτικα

Νισε νουσε σμν τε νισες
μπεν τε νισες σκιεν τε νταχες[δις]
κα γιοτεμ κα γιουτατεν
στρογκλινιν μαϊ στιπιβεν
στρογκλινιν κουγιουμτζιντε
κουρκονιεν νουσες στολιτι
-----------------------------------
Ξεκινα νυφη και ας μη θες να ξεκινησεις
κανεις να ξεκινησεις και δεν θες να χωρισεις
απ' τον μπαμπα σου και απ' τη μανα σου
κτυπανε το σπιτι μου
το κτυπουν οι Κουγιουμτζηδες
και γυρευουν την προικα της νυφης
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Τα προικια τα επαιρναν το Σαββατο που ηταν μερα και για τις δυο τελετουργιες [κ-να,προικα].
1]Ο Κ-ΝΑΣ[.Ο κ-νας ειναι μια σκονη που πουλιοταν στα μπακαλικα.Πιο παλια ακομα το 'βρισκαν μονοι τους.Πανω σε ριζιμια λιθαρια,φυτρωνει ενα χνουδι πρασινωπο,Μυκητας.Οταν αυτο ξεραινοταν επαιρνε ενα χρωμα γκριζωπο.Και σημερα το βρισκει κανεις.Αυτες τις βουλες τις γκριζωπες τις εξυναν με το μαχαιρι.Αυτη ειναι η σκονη του Κ-ΝΑ.] =Μια κοπελλα,που ζουσαν κι οι δυο γονειςτης,εβαζε τη σκονη του Κ-ΝΑ σ' ενα βαθυ πιατο,εριχνε μεσα λιγο κρασι και μ' ενα πηρουνι το χτυπουσε με το αυγο,για ν' αυγοκοψουμε την τη σουπα.Το χτυπημα του Κ-ΝΑ κρατουσε αρκετη ωρα αυτης της διαδικασιας τραγουδουσαν-γυναικες που ηξεραν να διατυπωνουν ταιριασμενα τις ευχες και τους καυμους--το παραπανιαρικο τραγουδι του Κ-ΝΑ.  

ΤΟ ΞΥΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΓΑΜΠΡΟΥ

To Σαββατο το βραδυ[ξημερωνοντας Κυριακη του γαμου] 2-3 ατομα ,ανθρωποι του γαμπρου,εφερναν τα ρουχα της νυφης,το 'ντυσιμο της νυφης' .Το 'ντυσιμο' το ειχε αγορασει και πληρωσει ο γαμπρος με γυναικες απ' το σοι του[και πολυ σπανια με την με την μελλουσα γυναικα του].
Για αυτο και την τελευταια βραδια τοστελνε μ' ανθρωπους του στη νυφη.Η παραδοση των δωρων γινοταν με καποια πρωτοτυπια.Οι ανθρωποι της νυφης,καθισμενοι γυρω-γυρω στους απεσταλμενους ζητουσαν ενα-ενα τα τα πραγματα ,που επρεπε να ειχε στειλει οπωσδηποτε ο γαμπρος.Γιατι οι ανθρωποι του καμωνονταν πως δεν ηξεραν,τι επρεπε να δωσουν.Ετσι,τους ζητουσαν ενα-ενα τα κομματια κι ο διαλογος μεταξυ τους σκορπουσε τους σκορπουσε την ευθυμια σ' ολους
--Σας φεραμε τα ρουχα της νυφης.Να ζησει να τα χαρει.

2]Για την μεταφορα της προικας χρησιμοποιουσαν το καρο με τα βοδια.Ολη η πομπη αποκτουσε εορταστικο χαρακτηρα με το στολισμο και του καρου αλκλα και των βοδιων.Οταν ο ομιλος με τον ΒΛΑΜΗ και τον ΚΟΥΜΠΑΡΟ φορτωνε τα προικια,αποχωρουσαν,χορευοντας σε ρυθμο συρτου χορου το σκωπτικο τραγουδι,το οποιο ηταν δανειο απο τους ΝΤΟΥΑΤΖΙΩΤΕΣ [ Οι Ελληνοφωνοι κατοικοι απο το χωριο ΔΟΓΑΝΤΖΑ [Δοκαριον] της Ανατολικης Θρακης]

Σας πηραμε,σας πηραμε μια νυφη στολισμενη
κουτσουλια στα σπιτια σας,λυκοι στα γελαδια σας
ιχου χου,ιχου χου

Τα προικια ηταν εκτεθειμενα απο την Τεταρτη μεχρι το Σαββατο,στο σπιτι της νυφης και στη συνεχεια στο σπιτι του γαμπρου.
Οι προσκεκλημενοι ΑΣΗΜΩΝΑΝ τα ρουχα.
---------------------------------------------------------------------------------------------
Το Σαββατο γινοταν το ΚΑΛΕΣΜΑ για το γαμο.Ενας στενος συγγενης αναλαμβανε την υποχρεωση αυτη και το εκανε με την συνοδεια ουζου.
--------------------------------------------------------------------------------------------------

Οι γάμοι γίνονταν πάντα Κυριακή και πολλές φορές στο σπίτι.
Πρωί - πρωί οι φίλοι κι ο ΒΛΑΜΗΣ ξυρίζανε το γαμπρό. Τον ντύνανε με το γαμπριατικο κουστουμι.Τα όργανα μπροστά, ο γαμπρός, συγγενείς και φίλοι με τις πέτες και το κρασί πήγαιναν κι έπαιρναν τον κουμπάρο. Στη συνέχεια η πομπή κατευθυνόταν προς το σπίτι της νύφης. Μπροστά πήγαιναν νεαρά αγόρια και κορίτσια με τη φορεσιά τη νυφιάτικη και τα δώρα.  

 Γαμπρος και Βλαμης

Στη διαδρομη εκλειναν τον δρομο οι χωριανοι,φιλοι του γαμπρου και φυσικα επρεπε να εξαργυρωθει.
Οι μουσικοι επαιρναν την θεση τους και ο ΓΑΜΠΡΟΣ ανάμεσα στο ΒΛΑΜΗ και τον ΚΟΥΜΠΑΡΟ και τέλος όλοι οι συγγενείς και οι καλεσμένοι κρατώντας δώρα, πέτες και κρασί. Οι γονείς του γαμπρού έμεναν στο σπίτι. Στην αυλή της νύφης τους υποδεχόταν με τραγούδια και μ' ένα ποτήρι κρασί ο καθένας στο χέρι. Το ΓΑΜΠΡΟ, τον ΚΟΥΜΠΑΡΟ και το ΒΛΑΜΗ τους περνούσαν μέσα στο σπίτι. Εκείνοι παραδίνανε τη φορεσιά και τα κοσμήματα για να στολίσουν τη νύφη,την οποια στολιζε η ΚΟΥΜΠΑΡΑ. Τέλος φωνάζανε το ΒΛΑΜΗ να της φορέσει τις κάλτσες και τα παπούτσια.Η εισοδος του ΒΛΑΜΗ παρεμποδιζοταν ωσπου να δεχθει να εξαργυρωσει την αδεια εισοδου απο το γυναικειο ομιλο της νυφης. Πράξη συμβολική, όπου συμπορευότανε στη ζωή του αδελφοποιητού, το ΒΛΑΜΗ θα παράστεκε και τη γυναίκα του τη ΒΛΑΜΙΣΣΑ.
Πανέτοιμη πλέον ο ΒΛΑΜΗΣ την οδηγουσε εξω απο το δωματιο οπου ηταν τα δωρα. Εδώ η νύφη μοίραζε τα "μαντηλώματα". Δώρα της προς το γαμπρό, τα πεθερικά, τον κουμπάρο, το βλάμη και όλους τους συγγενείς του γαμπρού. Πουκαμισα, κουβέρτες υφαντές, προσόψια, ύφασμα για μπόλκα ή φόρεμα, σάκες (υφαντές σχολικές τσάντες). Τα μαντηλώματα τα ρίχνανε στον ώμο και τα κρατάγανε επάνω τους σ' όλη τη διάρκεια του χορού, της στέψης και της επιστροφής στο σπίτι.
. Βγαίνοντας εκείνη γύριζε και προσκυνούσε τρεις φορές την πόρτα του πατρικού της βρέχοντάς τη με δάκρυα. Ο χορός στηνόταν από τους συγγενείς της νύφης κι όταν είχε χορέψει κι ο τελευταίος ξεκινούσαν για την εκκλησιά. Μπροστα οι νέοι και νέες με πέτες και τα δώρα, τα όργανα, οι μελλόνυμφοι ανάμεσα στον ΚΟΥΜΠΑΡΟ και το ΒΛΑΜΗ, οι γονείς κι όλο το συγγενολόι.
Την πομπή ρένανε οι συγχωριανοί με ρύζι και λουλούδια όταν περνούσε μπροστά από την πόρτα τους.
Πριν την εισοδο του ζευγαριου στην εκκλησια,η νυφη πετουσε ενα μηλο πισω της και οποια το επαινε θα πατρευοταν συντομα.
----------------------------------------------------------------------------------------
Η στέψη ακολουθούσε το τυπικό.
Μετά τη στέψη η πομπή με την ίδια σειρά έφτανε στο σπίτι του γαμπρού.
Στην πόρτα τους υποδέχονταν οι γονείς του. Μετά έδιναν από μια κουταλιά μέλι με καρύδια στους νιόπαντρους, στον κουμπάρο και στο βλάμη και στη συνέχεια έσπαζαν το ρόδι. Τέλος τυλίγοντάς τους με μιαν άσπρη εσάρπα ή ζωνάρι τους περνούσαν μέσα.
Έξω στην αυλή είχαν στρωθεί τραπέζια φορτωμένα με μεζέδες, πίτες και κρασί ενώ γύρω - γύρω στέκονταν οι θεατές, το σεργιάνι. Σε λίγο έβγαιναν όλοι από το σπίτι και στηνόταν ο χορός. Τώρα χόρευε μόνο το σόι του γαμπρού με σειρά αυστηρά καθορισμένη. Πρώτα ο κουμπάρος, ο πεθερός, η πεθερά, αδέλφια και ηρωτοθείοι και ακολουθούσαν συγγενείς και φίλοι. Οι γεροντότεροι και κάποια σεβάσμια πρόσωπα (ιερέας, δάσκαλοι, πρόεδρος) έμεναν καθισμένοι στο τραπέζι τρωγοπίνοντας, ενώ κάποιος θα έφερνε γϋρω στην αυλή κερνώντας κρασί, στραγάλια και σταφίδες, τους θεατές. Κουφέτα ήταν μάλλον σπάνια. Οι συγγενείς της νύφης δεν έμεναν, αποχωρούσαν και συνέχιζαν το γλέντι στο πατρικό της.

-------------------------------------------------------------------------------
Τη Δευτέρα ο γαμπρός έπρεπε να δείξει στα γονικά του το πουκάμισο της νύφης ματωμένο. Αν το πουκάμισο δεν μάτωνε το "πανωπροίκι" αποκαθιστούσε την "τιμή" κι η δύστυχη γυναίκα αντιμετώπιζε την περιφρόνηση του άντρα της, των πεθερικών της, αλλά και της μητρικής οικογένειας. Την ίδια μέρα -Δευτέρα- η νέα γυναίκα πήγαινε στη βρύση να πάρει νερό, να ποτίσει τα "ζα" (όλα τα κατοικίδια που είχαν όλα τα αγροτόσπιτα), ν' ανάψει τη φωτιά για το μαγείρεμα. 

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ 

Με δυο λόγια ήταν η καινούργια "σκλάβα". Η πεθερά της ευχαρίστως παραχωρούοε το μέχρι τώρα ρόλο της. Την Κυριακή που ακολουθούσε πήγαινε στην εκκλησία συνοδευόμενη από την πεθερά της κρατώντας τη νυφιάτικη λαμπάδα και φορώντας το "δευτεραίο" το φόρεμα δηλαδή που φορούσε μετά το νυφικό της. Το μεσημέρι οι νιόπαντροι συνοδευόμενοι από τον κουμπάρο και το βλάμη πήγαιναν στο πατρικό της, όπου οι γονείς της τους παρέθεταν γεύμα.
-------------------------------------------------------------------------------
Έτσι έκλεινε ο κυκλος των γαμήλιων εθίμων του ΤΥΧΕΡΟΥ, που με μικρές παραλλαγές ήταν κι έθιμα των γυρω Αρβανιτοχωριων. Σ’ όλη αυτή την τελετουργία βλέπουμε με πόση φροντιδα περιβάλλονταν το νέο ζευγάρι στο ξεκίνημά του. Τηρούσαν λοιπόν με θρησκευτική ευλάβεια πανάρχαια έθιμα και πίστευαν ότι έτσι στεριώνει το νέο σπιτικό το κύτταρο αυτό της μικρής τους κοινωνίας. Σήμερα δυστυχώς ελάχιστα από αυτά τα έθιμα τηρούνται. Ο γάμος τελείται με ξένα αστικά πρότυπα. Έχει χάσει την ομορφιά και τη γραφικότητα και για μας που ζήσαμε τους τελευταίους παραδοσιακούς γάμους στο χωριό μας, όλ' αυτά είναι μια ωραία ανάμνηση αλλά και αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητάς μας.
Έθιμα που έμειναν αναλλοίωτα για αιώνες κι έδειχναν τη συνέχεια και τη συνεχή παρουσία του γηγενούς στοιχείου σε τούτον εδώ τον τόπο, έχουν τα τελευταία χρόνια εκλείψει. Λίγο ο στείρος μιμητισμός της "νεοαστικής" (διαβ. νεόπλουτων) τάξης των "ευρωπαϊκών" τρόπων, λίγο η προβολή τρόπου ζωής δήθεν λαμπερής, αλλά κυρίως η έλλειψη πραγματικά ελληνικής παιδείας σε λίγες δεκαετίες θα έχουν καταφέρει να μας αφαιρέσουν την ταυτότητά μας. Η ταυτότητα ενός λαού δεν εξαρτάται από το τι γράφει το χαρτί αλλά από αυτό που είναι γραμμένο στην ψυχή του. Είναι ο πολιτισμός του, η γλώσσα του, τα έθιμά του, η γνώση από πού έρχεται και πού πάει.
Μπορεί σε τούτη τη γη την Ελληνική να ήρθαν και να ρίζωσαν κατά καιρούς κι άλλες ράτσες. Η δύναμη του Ελληνισμού τους ενσωμάτωσε, τους μπόλιασε και τους έκανε κλαδιά του ίδιου δέντρου.
Αυτό ας φανεί απλά από τους στίχους της Ιλιάδος, ραψωδία Σ' στιχ. 490-496 (ασπίδα Αχίλλέως)
"έφτιαξε πάνω της και δυο πολιτείες θνητών ανθρώπων όμορφες. Στη μια γίνονταν γάμοι και γλέντια και οδηγούσαν τις νύφες από τα σπίτια τους με αναμμένες λαμπάδες μέσα από την πολιτεία και πολλά νυφιάτικα τραγούδια ακούγονταν. Νέοι χορευτές στριφογύριζαν, κι ανάμεσά τους αυλοί και κιθάρες αντηχούσαν. Οι γυναίκες στέκονταν και θαύμαζαν, κάβε μια μπροστά στην πόρτα της".
Ο Ομηρικός γάμος κι ο παραδοσιακός Τυχεριωτικος σε τι διαφέρουν; Τρεις χιλιάδες χρόνια τα ήθη και τα έθιμά μας μάς κράτησαν ορθούς. Ας τα φυλάξουμε για να έχουμε την ταυτότητά μας την Ελληνική και Αρβανιτικη που τύχη αγαθή μας χάρισε, Αλλη επιλογή δεν έχουμε, ας το καταλάβουμε...
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΤΥΧΕΡΟ ΕΒΡΟΥ 21-7-2017 ΚΑΖΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ [K.Kotskas]
-----------------------------------------------------------------------------------------------------